Karnawał w Kadyksie czyli jak się bawić w najstarszym mieście Hiszpanii

Carnaval de Cádiz 2023 🇪🇸

⏰ ☞ Finał COAC 2023 17 lutego o 20:55 w Canal Sur Andalucía (9 godzin transmisji na żywo).

Karnawał organizowany w Kadyksie należy do najbardziej znanych oraz najważnieszych hiszpańskich karnawałów, otrzymał też miano Fiesta de Interés Turístico Internacional. Całe miasto uczestniczy w wydarzeniu a dla licznych przyjezdnych jest to świetna okazja aby poznać na czym polega wyjątkowość mieszkańców Kadyksu.

Historia karnawału w Kadyksie 

W XVII wieku Kadyks był bardzo bogatym miastem, co zawdzięczał z całą pewnością Casa de la Contratación de Indias, czyli Domowi Handlowemu Indii – instytucji założonej w 1503 roku przez Izabelę Katolicką. Instytucja ta organizowała i nadzorowała żeglugę do Ameryki oraz handel zamorski. Pierwotnie znajdowała się w Sewilli a w roku 1717 została przeniesiona właśnie do Kadyksu. 

Karnawał w Kadyksie narodził się w porcie, gdzie mieszały się śpiewy afrykańskie i kreolskie: habaneras, sambas, rancheras, guajiras oraz colombianas.

Genueńscy i weneccy bankierzy dostarczyli środków i nadali karnawałowi formę dodając nutę sztuki renesansowej importowanej z Italii i sprawili, że Wenecja i Kadyks do dziś uznawane są za dwie europejskie królowe karnawału. 

Karnawał w Kadyksie, taki jakim znamy go obecnie, narodził się pod koniec XIX wieku, kiedy zbudowano Gran Teatro Falla gdzie ma swój początek Concurso Oficial de Agrupaciones Carnavalescas.

Za czasów dyktatury Franco karnawał otrzymał nazwę Fiestas Típicas Gaditanas i miał miejsce w maju. Oczywiście, teksty były poddawane kontroli cenzorskiej i wielu autorów było zmuszonym wprowadzić w nich liczne zmiany. 

Po śmierci Franco wszystko się zmieniło – karnawał znów odbywa się w lutymi a cenzura nie istnieje.

Widok z lotu ptaka na Kadyks – Zdjęcie autorstwa COVT – Own work, CC BY 3.0, Gran Teatro Falla – Zdjęcie autorstwa Alfonso Jimenez, CC BY-SA 2.0

Ile dni trwa karnawał w Kadyksie?

Oficjalnie karnawał trwa 11 dni. Począwszy od czwartku do niedzieli, za wyjątkiem drugiego piątku, czynny jest namiot w którym odbywają się tańce przebierańców. Przez cały okres trwania karnawału, na placach i ulicach miasta można natknąć się na tzw. agrupaciones ilegales – nielegalne zgromadzenia, tzn. mniejsze i większe grupy przebranych osób, które występują, otoczone wianuszkiem widzów. 

Jeżeli do wspomnianych jedenastu dni dodamy czas, kiedy to mają miejsce eliminacje do oficjalnego konkursu organizowanego w Gran Teatro Falla, późniejsze przedkonkursowe próby, towarzyszące konkursowi ewenty gastronomiczne oraz Carnaval Chiquito (który ma miejsce po zakończeniu oficjalnego konkursu) okaże się, że mamy gwarantowany ponad miesiąc dobrej zabawy.

“Qué bonito, qué bonito, qué bonito está mi Cai (Cádiz), qué bonita es mi ciudad, que rebosa de alegría, cuando llega el Carnaval” co można przetłumaczyć w następujący sposób: „Jaki piękny, jaki piękny jest mój Kadyks, który epatuje radością kiedy nadchodzi karnawał”.

Kto uczestniczy w Concurso Oficial de Agrupaciones Carnavalescas – COAC w Teatrze Falla?

⏰ ☞ Finał COAC 2023 17 lutego o 20:55 w Canal Sur Andalucía (9 godzin transmisji na żywo).

Coros

W ostatnich dekadach XIX wieku karaibskie akordy przywiezione przez marynarzy, w większości zdradzające wpływy afrokubańskie, wplotły się w wywodzące się z samego Kadyksu palmas. Pojawienie się w roku 1977 chóru „Los Dedócratas” przyczyniło się do swoistej rewolucji, w wyniku której zwiększył się udział tego typu formacji. Liczba członków chóru wynosi od 12 do maksymalnie 45 przy czym 35 to śpiewacy a 10 to osoby grające na różnych instrumentach.

Comparsas

Tym terminem były zazwyczaj określane pierwsze zespoły, których występy były zdominowane przez rytmy wywodzące się z Antyli.

W comparsas liczba uczestników oscyluje między 10 a 15 a repertuar jest interpretowany przynajmniej na dwa głosy, przy czym jeden z nich to tenor. Akompaniament zapewnia bęben, bębenki oraz gwizdki. 

Comparsas zazwyczaj poruszają tematy trochę bardziej poważne niż chirigotas. Czasami, nawet jeżeli temat będzie lżejszy, forma przedstawienia będzie bardziej wzniosła, tym bardziej, że członkowie comparsas mają bardzo dobry głos.

Chirigotas albo Murgas

W chirigotas mamy od 7 do 12 uczestników a repertuar interpretują minimum dwa głosy. Zazwyczaj główny głos to tenor, drugi głos to baryton, trzeci – kontralt. W porównaniu do comparsas, ich odzienie jest bardziej wyważone ale teksty są bardziej uszczypliwe oraz pikantne. Często pojawiają się dwuznaczne określenia i gra słów, niemożliwa do wychwycenia dla osób, które nie władają biegle językiem hiszpańskim. Ich teksty są też pełne humoru oraz sarkazmu.

Na początku chirigotas w zasadzie wielkiej oprawy muzycznej. Z czasem pojawiły się bębny z talerzami perkusyjnymi, gitary oraz gwizdki.

Cuartetos czyli kiedy kwartet to więcej lub mniej niż cztery

W Kadyksie cuarteto czyli kwartet nie musi wcale oznaczać czwórki muzyków, tu kwartet może liczyć też trzech albo pięciu członków. W trakcie występu obowiązkowo używają gwizdków. Repertuar składa się z prezentacji, parodii, kupletów, oczywiście rymowanych oraz wyśpiewywanych przez członków cuarteto. 

Agrupaciones ilegales, callejeras, charangas, familiares…

Ilegales, callejeras, charangas, familiares… wszystkie te nazwy odnoszą się do występów, które mają miejsce poza Teatro Falla. Karnawał w Kadyksie to też występy, które mają miejsce na placach i ulicach miasta. Po zakończeniu Concurso Oficial de Agrupaciones Carnavalescas (COAC) w Gran Teatro Falla, ci, którzy tam wystąpili, ci którzy nie chcieli bądź nie mogli tam wystąpić wychodzą na place i ulice Kadyksu i tam można ich posłuchać. Jedynymi jury będą przechodnie, którzy chętnie przystaną i pośmieją się z dwuznacznych żartów wyśpiewywanych przez nawet trzydziestoosobowe chirigotas, ośmioosobowe cuartetos czy piętnastoosobowe coros. Tu właśnie znajdziemy esencję karnawału w Kadyksie, który opiera się przede wszystkim na spontaniczności, mimo że za wieloma występami, które sprawiają wrażenie improwizowanych, stoi wiele godzin prób.

W ostatnich latach liczba „nielegalnych” występów wzrosła tak bardzo, że będąc w dzielnicy la Viña w ciągu tygodnia bądź w niedzielę w okolicy Plaza de Abastos natkniemy się na występy nawet co 50 metrów. To wszystko sprawia, że karnawał w Kadyksie jest godny polecenia. 

O czym nie wolno zapomnieć wybierając się do Kadyksu na karnawał? O przebraniu, gwizdku, wygodnych butach i okularach przeciwsłonecznych. Przebranie zresztą można wypożyczyć na miejscu. Dobre wino znajdziemy na miejscu.

Zapraszamy do Kadyksu! W tym roku karnawał od 16 do 26 lutego!

⏰ ☞ Finał COAC 2023 17 lutego o 20:55 w Canal Sur Andalucía (9 godzin transmisji na żywo):

⏰ ☞ Gdybyście mieli ochotę, możecie oglądać procesje Wielkiego Tygodnia na Canal Sur Andalucía – na żywo.

Tradycyjne dania andaluzyjskie

A 211 km dalej…

A w kwietniu, zaledwie 121 km dalej w Sewilli… i 235 km dalej w Maladze…

A w kwietniu, zaledwie 121 km dalej w Sewilli…

A w maju, 259 km dalej w Kordowie…

A w maju, 198 km dalej w miejscowości Almonte…

Na pierwszym zdjęciu: oficjalny plakat Karnawału w Kadyksie w 2023 roku. Źródło: guiadecadiz.com